In de buitenplaats Vliënburg aan de Broeksloot woonden eens de hartsvriendinnen Anna Maria Gool en Josina Clara van Citters. Bij Middendorp aan de Vliet vestigde Jan Bleuland van Oordt een firma voor de innovatieve fabricage van gas uit schalieolie. In het herenhuis en een stalgebouw van Oostenburg bij de Broeksloot bracht Gerrit Booij zijn Voorburghse Auto Verhuurinrichting onder, een taxibedrijf, later kortweg Garage Booij genoemd. Dit nummer van Historisch Voorburg biedt weer vele doorkijkjes naar het verleden van onze gemeente, op basis van nieuw historisch onderzoek en met vele nog niet gepubliceerde afbeeldingen. 

De denker Benedictus de Spinoza woonde van 1663 tot 1669 in Voorburg. Deze aflevering van Historisch Voorburg schetst het leven van de filosoof met weging van de doorvertelde beweringen tegen de aantoonbare feiten en met bijzondere aandacht voor zijn verblijf in Voorburg. Nog ongepubliceerde archiefstukken tekenen een portret van Spinoza’s opmerkelijke huisbaas Daniel Tijdeman. De aaneensluitende puzzelstukjes van een zoektocht naar Spinoza’s huis in de Kerkstraat verhelderen onze blik op het oude stukje Kerkstraat bij de Kerckhavensloot.

Molen De Vlieger in Voorburg werd in 1621 gebouwd en bestaat in 2021 dus vierhonderd jaar. Hij is dan ook een van de oudste poldermolens van Holland. Deze molen, die in oude akten de Binnenmolen wordt genoemd, heeft de Binnen- of Binkhorstpolder van Voorburg eeuwenlang bemalen. Sinds de verplaatsing naar het polderlandschap Essesteijn in 1989 is hij ingericht als molenmuseum.

De Historische Vereniging Voorburg heeft ter gelegenheid van het vierhonderdjarig bestaan dit jubileumboek uitgegeven, waarin de geschiedenis van de molen van allerlei kanten wordt belicht.
De auteurs hebben nieuw historisch onderzoek gedaan naar molen De Vlieger en naar de andere poldermolens in Voorburg en in de Veen- en Binkhorstpolder. Zij ontdekten waarom de molen in 1621 moest worden gebouwd en welke problemen deze later gaf. Dit onderzoek heeft ook veel informatie over de molenaars
van De Vlieger opgeleverd. Extra aandacht krijgt daarbij de familie Zonderop, die al enkele generaties op de molen woont. Deze familie heeft in de Tweede Wereldoorlog onderdak geboden aan Joodse onderduikers, over wie in dit boek nieuwe feiten worden gepubliceerd.

Alexander Crévecoeur bezocht de jongeherenkostschool die gevestigd was in ‘In de Wereldt is veel Gevaer’, woonde met zijn ouders in het herenhuis van Oostenburg en bestudeerde op zijn wandeltochten in de landelijke omgeving van Voorburg het vogelleven. Willem (‘Chris’) Lindenburg werd in de oorlog bijna gearresteerd in zijn huis in de Den Burghstraat, wist naar Zweden en later Engeland te ontkomen en kwam bij zijn spionageactiviteiten ook in aanraking met de beruchte infiltrant Anton van der Waals.
De predikant Johannes Bondt doopte, trouwde en begroef menige achttiende-eeuwse Voorburger, maar zijn kwaliteiten maakten hem ook buiten Voorburg bekend. Tegenover zijn kudde kon de herder zich nu eens mild dan weer gestreng tonen. Hij trouwde na het overlijden van zijn tweede echtgenote met een telg van de zeer voorname familie Della Faille.

Het Voorburgse Vreugd en Rust is nu een fraai openbaar park met historische bebouwing, maar tot in de afgelopen eeuw was het nog particulier eigendom. Voor deze aflevering van haar tijdschrift heeft de Historische Vereniging Voorburg samengewerkt met de stichting ‘Mooi Voorburg’. De geschiedenis van grondgebied, huis en bewoners wordt door Kees van der Leer nauwgezet in een tiental ‘Bouwstenen’ beschreven en Constance Scholten schetst een geschiedenis van de gastvrijheid die een buiten als Vreugd en Rust kon bieden. Marie-Therese Ford-Claasen en Joost Heuvelink als representanten van ‘Mooi Voorburg’ alsmede Korneel Aschman bespreken in hun bijdragen zowel de architectuur als de ontwikkeling van de uitgestrekte tuin en de hertenkamp en stellen onder meer vast hoe groot het aandeel van de befaamde Jan David Zocher en zijn vader hierbij is geweest.

Gezicht op Voorburg vanuit het zuidoosten. Schilderij Jacob van Croos, 1666. Foto Ronald Meekel. Collectie Haags Historisch Museum.

Geheel links ligt Hofwijck met zijn markante schoorsteenijzer. Rechts daarvan de Oude Kerk en Swaensteyn. Daarnaast is in de verte tussen de bomen Lusthof met zijn twee hoge schoorstenen te zien. Van het groepje huizen rechts is vermoedelijk het linker In de Wereldt is veel Gevaer, met daarnaast (ietwat verschoven weergegeven) wellicht Middendorp en huizen in de Kerkstraat. Voor Hofwijck en de huizen stroomt nauwelijks zichtbaar de Vliet. Uit: Kees van der Leer e.a. (2018).

De Historische Vereniging Voorburg viert dit jaar haar 25-jarig bestaan en haar jubileumuitgave is gewijd aan de vertrouwde twee-eenheid: Voorburg en de Vliet. In deze jubileumuitgave beschrijft Kees van der Leer een drietal wandelingen langs de Vliet, Wiard Beek deelt zijn ontdekkingen over de eerste molens die hier werden gebouwd, Constance Scholten schetst een beeld van diverse koepels die ooit de Vliet sierden, en Anne Jacobs bespreekt de kaart van Coenraet Oelensz
uit 1556. Vertegenwoordigers van de zusters, de Historische Vereniging Rijswijk en de vereniging Erfgoed Leidschendam, leveren eveneens een bijdrage aan dit jubileumnummer. Zo schrijft Idsard Bosman, bestuurslid van Erfgoed Leidschendam, over de Leidschendamse sluis en beschrijft Hans van Rossum, voorzitter van de Historische Vereniging Rijswijk, diverse wetenswaardigheden over de Hoornbrug.

Bekijk dit boek online

Aan Voorburg is het Rampjaar 1672 niet onopgemerkt voorbij gegaan. Het was een jaar van militaire ineenstorting, demoralisering, verlamming van de Nederlandse handel en financiën, sensationele en moorddadige gebeurtenissen, totale verwarringen volkswoede, die zich keerde tegen het leger en de regenten. De ondergang van de machtige en bedrijvige Republiek leek nabij. Frankrijk, Engeland en de bisdommen Münster en Keulen verklaarden de Republiek de oorlogen een overmacht aan troepen viel ons land binnen. Europa hield de adem in, want dit kon niet goed aflopen, ondanks dat de Republiek een machtige staat was. De Republiek was in paniek! 
Het Rampjaar spreekt na een kleine 350 jaar nog altijd tot de verbeelding: hetvolk redeloos, de regering radeloos en het land reddeloos. Dat het uiteindelijk goed zou aflopen, was meer toeval dan wijsheid. 

Bekijk dit boek online
 

...

Mijn vroegste herinneringen hebben betrekking op Voorburg. Op de route naar de kleuterschool stak ik na de Mauvelaan de Looierslaan over. In het midden daarvan, was me verteld, bevond zich de grens met Voorburg. Stel dat de politie achter je aanzat. Dan moest je van de Leidschendamse kant de straat over rennen, omdat daar de Voorburgse politie de baas was. Niet dat ik er ooit politie heb gezien. 

... 

Elsbeth Etty 
literair criticus en biograaf

Bekijk dit boek online
 

Dit boek bevat geen vrolijke verhalen. Centraal staan de mensen uit de huidige gemeente Leidschendam-Voorburg die in de Tweede Wereldoorlog hun leven hebben gegeven Voor onze vrede en vrijheid, of die 
hun leven hebben verloren omdat ze toevallig op de verkeerde tijd op de verkeerde plaats waren, of wier leven is ontnomen omdat ze Joodse ouders hadden. 
Het boek geeft korte en langere beschrijvingen van de personen die een plaats hebben gekregen op het monument Voor Vrede en Vrijheid in Park Sijtwende in 
Voorburg: Joodse inwoners, militairen, burgers, verzetslieden en bemanningsleden van de koopvaardij, allen slachtoffer van het naziregime. Ook zijn verhalen opgenomen over het gewone leven tijdens de oorlogsjaren in Voorburg. De toenmalige burgemeester geeft in een fictief vraaggesprek zijn visie op (of: legt verantwoording af over) zijn functioneren als oorlogsburgemeester. 

Bekijk dit boek online
Correctie Mourits

De historicus Johan Huizinga heeft eens geschreven dat geschiedenis 'de geestelijke vorm' is, 'waarin een cultuur zich rekenschap geeft van haar verleden'. Het is 
volgens zijn taakstelling dus de bedoeling dat wij ons zo proberen te verdiepen in historische feiten dat er iets meer ontstaat dan de feiten alleen. Men moet zich ervan 
rekenschap geven. Dat vergt een ernstige en toegewijde aandacht. Het vergt ook een hoge mate van betrokkenheid bij het onderwerp. In deze aflevering van Historisch Voorburg wijdt ir. J.P.E.H. (Jacques) Plugge een studie aan de twee Voorburgse architecten Jan Wils en Rein Fledderus en hun nalatenschap, in Voorburg en daarbuiten, maar vooral in Voorburg. Door beide bouwmeesters te plaatsen in de lijst van hun tijd slaagt hij erin ons veel te laten begrijpen van hun idealen en van de belangen die bij  hun projecten een rol speelden. 

Bekijk dit boek online
 

Illegale kristalontvangers, het vaandel Van de Voorburgse JongelingsVereeniging op Geref. Grondslag 'Prediker XXIII:23 a', de tsaar aller Russen in een tuin aan de Vliet, een blik in het poesiealbum van de juf en een dagje uit in de glanzende zwarte bolide van Garage Bouland aan de Loolaan.
Zomaar een greep uit het vele dat dit inhoudelijk aangenaam-diverse openingsnummer van de twintigste jaargang van Historisch Voorburg biedt.
De redactie is blij met het aanbod aan nieuwe bijdragen, dat bovendien opgeluisterd wordt met heel wat nog onbekende of minder bekende illustraties.
Ze hoopt dat ook andere leden van de HVV er een aansporing in willen zien bij zichzelf te rade te gaan of ook zij niet eens iets over eigen ervaringen of over eigen bijzondere kennis kunnen bijdragen aan zo'n bonte verzameling alIerlei over Voorburg.
De redactie houdt zich aanbevolen en ze beveelt nu van harte deze collectie 'Voorburgse verscheidenheden' aan!

Bekijk dit boek online
 

In dit jubileumnummer heeft het onderzoekers- en schrijverscollectiefje een totaalbeeld willen geven, geen totaalbeeld van âlle Voorburgse boerderijen, dat zou niet realistisch geweest zijn, maar wel een beeld van alle hoeven aan de Broeksloot, met beknopte samenvattingen van eerder verschenen bijdragen en vooral ook met gegevens die uit nieuw onderzoek blijken, alle boerderijen langs de Broeksloot dus, vanaf de Haagse Trekvliet tot aan de dijk van de Sijtwende, van boerderij Haagzicht tot boerderij Oost-Duivesteijn, inclusief de hier en daar tussen deze hoeven gelegen tuinderijen. Bij deze uitgave over de boerderijen aan de Broeksloot is bovendien 
een cd-rom gevoegd waarop een aantal vroegere HVV-publicaties over Voorburgse boerderijen digitaal opnieuw gepubliceerd wordt (dit in reactie op veler verzoek). 
 

Bekijk dit boek online
 

Geschiedenis opschrijven kan een boeiende bezigheid zijn. Als de resultaten van een onderzoek naar een bepaald onderwerp kunnen worden aangevuld door iemand die er persoonlijk bij betrokken is geweest, komen er vaak heel bijzondere aspecten naar boven die een verrijking van dat onderzoek opleveren. Dat heeft de werkgroep 'Voorburgs Verteld Verleden' van de Historische Vereniging Voorburg de afgelopen twee jaar ruimschoots ervaren bij haar onderzoek naar het wel en wee van de middenstand van de wijk Voorburg-Noord in de afgelopen 75 jaar. Het bleek zowel voor de interviewers als de geïnterviewden een genoegen om op die tijd of een deel ervan terug te kijken. De enthousiaste leden van de werkgroep zijn Gerard Duijvestein, Jos Engels, Herman Flaton, Gerard Langerak, Marcel van der Lans (secretaris), Wil Pel, Cathrijn Steinhorst en Peter Vernooi, onder voorzitterschap van Nelleke Kok. 
Allereerst wordt in dit boek de ontstaansgeschiedenis van Nieuw-Voorburg, het latere Voorburg-Noord toegelicht, een wijk met op grote schaal gestapelde bouw. 
De interviews vormen het leeuwendeel van deze publicatie. Ze laten in woord en beeld zien hoe de middenstand in een tijdsbestek van zo'n 75 jaar reilde en zeilde. 

Bekijk dit boek online
 

De Vrijburgstraat ligt in Voorburg-West tussen de Prinses Mariannelaan, de Laan van Middenburg en het Westeinde in. 
De diversiteit van de voorgevels geeft de straat een speels karakter. Dat speelse is ook terug te vinden in de jaarlijkse deelname aan de Nationale Straatspeeldag. De kleine 40 huizen lenen zich goed voor bewoning door gezinnen met kinderen en buitenspelen is dus al 100 jaar de gewoonte. Ook is de omgang van de bewoners onderling speels te noemen. 'Spelen' lijkt dus wel een sleutelwoord in de straat. 
Dit boek is het vierde straatboek in de reeks van de Historische Vereniging Voorburg, kent een chronologische opbouw. Hoofdstuk 1 vertelt de ontstaansgeschiedenis van het 'Huis te Vrijburg'. In het tweede hoofdstuk wordt beschreven hoe de straat ontstond.  In het derde hoofdstuk is te lezen in welke architectuurstijl ieder pand gebouwd is. Hoofdstuk 4 behandelt de geschiedenis van de bedrijven in de straat. De oorlogsjaren hebben een plek gekregen in het vijfde hoofdstuk. Hoe de bewoners met elkaar hebben samengeleefd, is beschreven in hoofdstuk 6. 

Bekijk dit boek online
 

Honderd jaar Laan van Heldenburg is honderd jaar vaderlandse geschiedenis, honderd jaar van groei, verandering en modernisering. Maar tegelijkertijd ook van stabiliteit. Het is het verhaal van nette Voorburgers, burgerlijk en beschaafd, maar ook ondernemend, reislustig en soms (als het echt moest) zelfs dapper.
De laan, die eerst landelijk aan de rand van Voorburg lag, hoort nu bij het centrum. De paarden zijn vervangen door auto's, de dorpsroddel door internet en het buitenland is niet langer het domein van Indiëgangers alleen. Rangen, standen en geloof, principes die eerst zo belangrijk waren, zijn naar de achtergrond gedrongen.
Maar ondanks al die verschillen lijken de bolhoeden van honderd jaar geleden nog verbazingwekkend veel op hun moderne nazaten.

Bekijk dit boek online
 

Deze uitgave is gewijd aan de verdwenen middenstand van Voorburg-West, in het bijzonder het wijkje begrensd door het Westeinde, de Fonteynenburglaan, een stukje Prinses Mariannelaan en de Laan van Middenburg met daarin de Bleijenburgstraat, de Koninginnelaan, de Heeswijkstraat en de Willemstraat.

Romijn hierover: 'Het was een heel geïsoleerd hoekje van Voorburg. lk noem het 'de vergeten driehoek'. Ten eerste had je te maken met de dikwijls gesloten spoorbomen bij het gelijkvloerse station aan het Westeinde, die de wijk van het centrum afsneden. Dan was er de Vliet. Door de drukke vaart naar de veiling in Veur was de brug over de Vliet meer open dan dicht. Ten slotte vormde de vaak open Geestbrug over de Trekvliet een behoorlijke barrière voor het verkeer.' 

Opgegroeid boven het garagebedrijf van zijn vader in deze wijk, indertijd een en al bedrijvigheid, vond hij het interessant om na te gaan hoeveel middenstanders in dit gebied actief waren geweest. Hij achterhaalde maar liefst een kleine honderd vestigingen, waarvan ongeveer 60 winkels die in de periode 1940 tot in de jaren vijftig in het wijkje actief waren. Door middel van vraaggesprekken wilde hij vastleggen hoe de winkeliers of hun kinderen de periode van ruwweg 1940-1950 hadden beleefd.

Voor die interviews kreeg hij medewerking van redactielid Gerard Langerak. Aart Romijn legde de contacten met de winkeliers en was als oud-buurtgenoot bij de gesprekken aanwezig. Beiden werden altijd met enthousiasme ontvangen, men vond het prettig om op die tijd terug te kijken, ofschoon die niet gemakkelijk was geweest. 

Bekijk dit boek online
 

- Vincent van Gogh aankloppend bij zijn huisbaas in de Schoolstraat, ons voorgesteld door een nazaat van die huisbaas;
- intrigerend en zeer nauwgezet speurwerk naar de precieze identiteit van een groot aantal onderling verwante vertegenwoordigers Van de Voorburgse boerenstand zoals te zien op enkele oude gelegenheidsfoto's;
- de historie van het door de architect Klumper ontworpen grote woonhuis De Woelige Stee aan het Oosteinde besproken door een oud-bewoner die ons ook zijn avo1ntuur in het nabijgelegen Onder de Linden verhaalt;
- het door de architect Koldewey ontworpen woonhuis met artspraktijk De Specht aan de Parkweg, ons voorgesteld door de huidige bewoonster;
- een drietal wandelingen door het Voorburg van 1928 bij monde van een jeugdige gelegenheidsjournalist van Het Vaderland.

Bekijk dit boek online
 

In deze aflevering van Historisch Voorburg wordt de prinses eerst zelf aan het woord gelaten. Zij Onderhield een vriendelijke en heel persoonlijke briefwisseling met W.F.C. van Laak en diens echtgenote en kinderen, een dominee die enige tijd op het buiten Meivliet (nabij huize Drievliet) heeft gewoond. Tegenover de bevriende dominee was Marianne vaak  opvallend  mededeelzaam over haar eigen wel en wee. Ook uit de (eerst zeer onlangs ontdekte)  brieven die zij stuurde aan de kunstschilder Gerrit Postma en diens familie blijkt de grote vertrouwelijkheid waarmee de prinses met haar kennissen Omging. Met warmte en hartelijkheid volgt zij de wederwaardigheden van haar  correspondenten. Bij het 12,5-jarig huwelijksfeest van Postma dichtte zij hoogstpersoonlijk een vrolijk  gelegenheidsgedicht. Wie eenmaal een vriend van Marianne was geworden, kon rekenen op een trouwe vriendin. 
In het tweede deel van deze aflevering staat de reis van Marianne naar Palestina centraal. In de verslagen die haar reisgenoot dominee G.H. van Senden daaraan in zijn brieven aan zijn familie en vrienden  thuis gaf, komen tal van interessante details voor, die licht werpen op de pelgrimsreis, maar vooral ook op de reizigster en haar leven. Marieke Spliethoff, Conservator van Paleis Het Loo, belicht daarna de collectie souvenirs die dominee Van Senden kon verwerven op  kosten van zijn vorstelijke reisgenote.

Bekijk dit boek online
 

In de afgelopen jaren zijn in Leidschendam-Voorburg bij opgravingen mooie vondsten gedaan. De opgravingen op het voormalige terrein van Forum Hadriani, de Romeinse stad, aan de Arentsburghlaan hebben in de afgelopen decennia een schat aan informatie opgeleverd over hoe de stad eruitzag en hoe deze gefunctioneerd moet hebben. De wagenwielen, de kadepalen en de vondst van een hele haven geven een heel ander beeld over de groei en de positie van Voorburg in het begin van Onze jaartelling. Toch blijven ook hier nog een heleboel vragen open. Nieuwe informatie leidt vaak weer tot nieuwe vragen. De recente en minder recente vondsten van het kanaal van Corbulo, een belangrijke Romeinse handelsroute en verbinding tussen de Oude Rijn en de Maas, in Leidschendam laten ook zien dat de huidige grenzen van gemeenten, steden en dorpen allemaal arbitrair zijn.

Bekijk dit boek online
 

Het oude dorp Voorburg bestond tot in de 19de eeuw uit niet veel meer gebouwen dan er aan weerszijden van de Herenstraat stonden. Tussen Herenstraat en Vliet lag nog wel een wirwar van straatjes, sloten, stegen en sloppen, maar aan de andere zijde konden de Herenstraatbewoners vanuit hun achterhuizen tot aan de Broeksloot en verder uitkijken, hun zicht slechts hier en daar belemmerd. Voorburg was aan het einde van de 19de eeuw nog direct herkenbaar als plattelandsgemeente, maar dat zou weldra gaan veranderen. Rond 1900 begon men het dorp vanuit de kern uit te breiden met nieuwbouw aan de Achterweg en de paden die erop uitkwamen. Tot die paden behoorde ook de oprijlaan van boerderij Oostenburg aan de Broeksloot. Die laan gaf vanuit de boerderij toegang tot de Achterweg, maar ook verder tot de Herenstraat, omdat de Franse Kerkstraat ook tot de oprijlaan gerekend werd.

De oprijlaan werd in 1909 Laan en de huidige enthousiaste bewonersgroep viert het honderdjarig jubileum onder meer met dit nummer van Historisch Voorburg.

Bekijk dit boek online
 

In de literatuur is de laatste decennia veel verschenen over de invloed en het belang van water voor de samenleving. In deze uitgave zal het water echter centraal staan bij de beschrijving van de historische ontwikkeling van Voorburg. Gezien de lange tijdsperiode, de grote omvang van het gebied en de vele van belang zijnde facetten van het onderzoek heeft de auteur in vele gevallen volstaan met een of meerdere eenvoudige voorbeelden. Naast de strijd tegen het water, die tot op de dag van vandaag doorgaat, is ook de behoefte aan voldoende schoon water onder de aandacht gebracht. Voor de periode tot de Late middeleeuwen is het gehele onderzoeksgebied in  beschouwing genomen, terwijl het Onderzoek in de periode daarna vooral betrekking heeft Op de gemeente Voorburg. Technische aanpassingen op waterhuishoudkundig gebied, verbeteringen van de vaarwegen en voorzieningen voor een goede drinkwatervoorziening en afvalwaterverwijdering in Ons gebied komen daarbij aan de Orde. Voor het oplossen van lokale problemen is door de gemeente Leidschendam-Voorburg in samenwerking met de hoogheemraadschappen een Waterplan opgesteld, dat aangeeft welke maatregelen in de komende jaren moeten worden uitgevoerd.

Bekijk dit boek online
 

Door een nationale canon uit te brengen hoopten de makers daarvan het enthousiasme voor de nationale geschiedenis nieuw leven in te blazen. Met een verbluffend resultaat. De ene na de andere gemeente ging aan de slag om een eisen lokale canon te produceren. Want nationale geschiedenis is prachtig, maar het wordt nog veel leuker als de historie tastbaar wordt in je eigen dorp of stad. Wij waren dan ook verheugd toen de gemeente Leidschendam-Voorburg ons benaderde met het verzoek mee te werken aan de canon van haar geschiedenis.  Maar hoe te beginnen? Leidschendam-Voorburg staat bol van historie, niet het minst omdat de gemeente eigenlijk meerdere geschiedenissen tegelijk herbergt. Leidschendam-Voorburg is immers pas sinds 2002 een geheel. Leidschendam was toen ook nog relatief jong. Veur, Stompwijk en de aangrenzende buurtschappen Wilsveen en Tedingerbroek waren -afgezien van een zeer korte periode in de Franse tijd- tot 1938 aparte delen. Was het mogelijk al die aparte verhalen in één boek samen te vatten?

Bekijk dit boek online
 

Jaarlijks wordt in de Oude kerk in Voorburg een prestigieuze Wetenschapsprijs uitgereikt, een prijs voor een proefschrift met vernieuwende inhoud op het gebied Van natuurkunde, econometrie, actuariaat (de wiskundige benadering van problemen op het gebied Van verzekeringen), informatie- en communicatietechnologie of ruimtewetenschappen. Dat deze prijsuitreiking juist in Voorburg plaatsvindt danken We aan een vermaarde, zelfs  wereldberoemde Vroegere plaatsgenoot, Christiaan Huygens (1629-1695), die enige jaren op Hofwijck heeft gewoond. In Voorburg en ook in de rest van Nederland geldt zijn vader Constantijn Huygens, de  diplomaat-dichter-componist en bouwer van het buitentje Hofwijck, als de grootste beroemdheid van de maar internationaal staat de geniale Christiaan, die menige ontdekking en uitvinding op zijn naam heeft staan en al in zijn eigen tijd gold als een Wetenschapper van wereldformaat, in hoger aanzien.

In dit nummer Van Historisch Voorburg Staan Christiaan Huygens en de naar hem genoemde Wetenschapsprijs van de beroemde, maar in zijn persoonlijk leven niet erg gelukkige geleerde, zijn verblijf in Voorburg, zijn ontdekkingen en uitvindingen, zijn plaats in geleerd Europa en het verleden Van de Christiaan Huygens Wetenschapsprijs en zijn laureaten tot en met het jaar 2007.

Bekijk dit boek online
 

Enige jaren geleden heeft dit tijdschrift onder de titel 'Voorburgse verzamelingen' (jaargang 9, 2003, nummer 1) een rijk geïllustreerd overzicht gepubliceerd van enkele grote particuliere en openbare collecties in Voorburg. Een aantal enthousiaste reacties op dat nummer heeft de redactie tot de slotsom gebracht dat er onder de leden van de Historische Vereniging Voorburg kennelijk belangstelling bestaat voor historisch beeldmateriaal over onze oude gemeente. Andere reacties wezen erop dat men zich verbaasde over onze beperkte keuze van toen: er waren toch nog tal van andere collecties in Voorburg? Waarom niet deze, of die andere collectie ook gepresenteerd? In ons woord vooraf bij de uitgave hadden we destijds al laten blijken ons bewust te zijn van het beperkte karakter van onze keuze, maar we leidden uit deze reacties ook af, dat men graag méér had willen zien, meer afbeeldingen uit weer andere Voorburgse collecties. Het is bij zo'n onderwerp niet mogelijk het ieder naar de zin te maken, maar voor deze uitgave heeft de redactie wel besloten met een soort vervolg te komen, een presentatie van opnieuw een Voorburgse verzameling, en wel een heel bijzondere. Ditmaal hebben we ons dus beperkt tot maar één collectie, maar toch ook nu hebben we een selectie moeten maken, want de verzameling in kwestie had ons anders door haar grote omvang vele jaargangen van ons tijdschrift laten vullen. Al vele jaren — de bronvermeldingen bij de afbeeldingen getuigen daar menigmaal van! — heeft de redactie incidenteel een beroep kunnen doen op de verzamelaar P. (Piet) A.A. van Dorp, die een zeer grote collectie oud fotomateriaal en ook andere voorwerpen betreffende Voorburg bijeen heeft gebracht. Steeds was hij bereid om beeldmateriaal af te staan om een van onze artikelen over historisch Voorburg te illustreren met minder bekende of nog geheel onbekende oude foto's. We zijn hem dankbaar dat hij ons toestaat in dit nummer nu eens zijn verzameling centraal te stellen.

Bekijk dit boek online
 

Al eerder hebben Voorburgers kennis kunnen maken met werk op linnen, paneel of papier van de Voorburgse architect en kunstschilder Jan H.M. Schrama, geboren in 1921. Zijn werk is al geëxposeerd geveest in het koor van de Oude kerk en voor een select gezelschap van familieleden en vrienden van de kunstenaar is er in 2001 ook een overzicht van 
zijn werk verschenen, onder de titel 'Met potlood & penseel. Schilderijen die verhalen'. Ook bij eerdere gelegenheden is Schrama's werk geëxposeerd en daarbij is een van zijn werken bekroond met een eerste prijs. Aangezien vele van zijn kunstwerken Voorburg tot onderwerp hebben en bovendien veelal 
historische gebouwen en plekjes afbeelden, heeft de redactie van Historisch Voorburg de 
kunstenaar verzocht uit zijn werk een selectie te mogen maken voor haar tijdschrift. We hadden hierbij het voordeel, dat Jan Schrama zijn eisen werken al uitgebreid heeft besproken in bovengenoemd boek, zodat we in dit nummer van het tijdschrift de lezers een rondgang langs de geschilderde plaatsen kunnen presenteren in de woorden van de 
kunstenaar zelf. 
We zijn hierbij niet te terughoudend geweest: een Voorburgse kunstenaar beeldt immers niet alleen Voorburgse  onderwerpen af en we meenden dat we  daarom ook werken die de nabije of wat verder weg gelegen omgeving van Voorburg laten zien, in onze keuze konden opnemen. Dit boek bevat allereerst een korte kennismaking met Jan H.M. Schrama en vervolgens een persoonlijk verslag in de eigen woorden van de enthousiaste kunstenaar, die u tussen zijn schilderijen door rondleidt door de historie van Voorburg en ommestreken. Een mooie ervaring. 

Bekijk dit boek online
 

Deze aflevering van Historisch Voorburg is het product van de werkgroep 'Ontwikkelingen in het voortgezet onderwijs in Voorburg in de twintigste eeuw', die zijn werkzaamheden begon in 2001.  Aanvankelijk was het de bedoeling dat het hier gepubliceerde omvangrijke materiaal deel zou gaan 
uitmaken van een nog veel groter project: een publicatie die in boekvorm de geschiedenis van Voorburg in de afgelopen eeuw zou behandelen, maar daarvan is het uiteindelijk niet gekomen. In dit nummer van Historisch Voorburg kan wel de vrucht van de inspanningen van de werkgroep gepresenteerd worden: de geschiedenis van het Voorburgs middelbaar onderwijs in de 20ste eeuw. De groei van het middelbaar en voorbereidend hoger onderwijs in onze gemeente heeft in de vorige eeuw een enorme vlucht genomen, beginnend met (m)ulo-onderwijs en via vele fusies uitmondend in scholengemeenschappen. En het eind van de samenwerking is nog niet in zicht! Als rode draad door deze aflevering loopt het huisvestingsprobleem waarmee alle scholen te maken hebben gehad. 
Voortdurend is er sprake van het gebruik van noodlokalen of tijdelijke inwoning in andere scholen. Het moet de schoolbesturen veel hoofdbrekens hebben gekost om ieder jaar weer alle leerlingen onder dak te brengen. 
De redactie van Historisch Voorburg draagt deze aflevering op aan de nagedachtenis van de in 2003 overleden Klaartje van Tuil, oud-lerares Nederlands en oud-voorzitter van onze Vereniging. Zij was degene die enthousiast het initiatief nam tot de totstandkoming van deze uitgave en die er ook een aantal bijdragen voor heeft kunnen afronden vô6r haar overlijden. 

Bekijk dit boek online
 

Dit themanummer van Historisch Voorburg is chronologisch van opzet. Het eerste deel, onder de historische benaming 'Vlietenburg', behandelt in vogelvlucht de geschiedenis van de buitenplaats tot 1955 en staat wat uitgebreider stil bij onderwerpen als de totstandkoming van de oudste afbeelding van Vliet en Burgh, daterend uit 1730, de markante bewoners en eigenaars van huis en grondgebied, onder wie de patriot Wybo Fijnje en zijn echtgenote Emilie Luzac en de Rotterdamse scheepsbouwer Bartel Wilton, en ook de rol die het huis heeft gespeeld bij de Vrijmaking, bij het ontstaan van de Gereformeerde Kerken (Vrijgemaakt) onderhoudende artikel 31 D.K.O., ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. 
Het tweede deel, onder de eigentijdse titel 'Kinderhuis Vliet en Burgh', schetst de geschiedenis van het huis van 1955 tot heden. Het vertelt herinneringen van oud-bewoners, zowel kinderen als personeel, aan de dagelijkse gang van zaken en aan de hoogtijdagen, het bespreekt de vele bezoekers van over de gehele wereld, onder wie ook een oud-bewoner uit de periode vôôr 1955, schetst de veranderingen aan gebouw en bijgebouwen en behandelt ook de wijzigingen in het aanbod van hulp- 
verlening, die uitdrukking zijn van de door de jaren veranderende visie op de taak van het Kinderhuis. Ook worden de mogelijkheden en de problemen van het moderne Vliet en Burgh besproken. 
Het kinderhuis Vliet en Burgh is onze aandacht waard. 

Bekijk dit boek online
 

De in deze uigave zo bijeengebrachte belevenissen en anekdotes, gesitueerd in 'zomaar een straat uit Voorburg, roepen een levendig beeld van het reilen en zeilen van de bewoners van die aparte Hofwijckstraat, apart gelegen net buiten het oude centrum, geflankeerd door twee, bijna drie parken en de Vliet en apart van sfeer door het karakter en de onderlinge contacten van zijn bewoners. 
Behalve persoonlijke herinneringen bevat deze aflevering over de Hofwiickstraat echter ook voldoende materiaal over de architectuur, de geschiedenis van het grondgebied tot ver v66r de aanleg 
van de straat, gegevens en bijzonderheden cwer de bewoners, hetgroen en de tegenwoordige omstandigheden in de straat om te kunnen spreken van een aangenaam gevarieerde publicatie. Dat deze aflevering voor een belangrijk deel tot stand is gebracht door leden van de actieve bewonersgroep van de Hofwijckstraat, kan als een extra aanbeveling gelden. 

Bekijk dit boek online
 

Voor velen is de bibliotheek een instelling met onbeperkte toegang tot kennis, cultuur en informatie en bijna niet weg te denken uit het dagelijks leven. 
Ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de Voorburgse bibliotheek in 1994 verscheen van de hand van directeur Annelies Stumpel in een kleine oplage een boekje waarin de geschiedenis van de bibliotheek werd beschreven. Op 1 januari 2003 fuseerden de bibliotheken van Voorburg en Leidschendam, een jaar na de fusie van de gemeenten Leidschendam en Voorburg. Dit bracht de redactie van Historisch Voorburg op het idee de geschiedenis van de Voorburgse bibliotheek te actualiseren en tevens de geschiedenis van de bibliotheek van Leidschendam op schrift te stellen. Onze gemeente heet niet voor niets Leidschendam-Voorburg. Annelies Stumpel juichte dit idee toe en verleende alle medewerking.

Bekijk dit boek online
 

De meeste boerderijen van Voorburg leven nog slechts in de herinneringvoort. Hun vaak zo mooie namen zijn bewaard gebleven in straatnamen. Hun combinatie van rusten bedrijvigheid kunnen ze 
nog alleen tonen op oude ansichtkaarten en gekoesterde familiefoto's. Er zijn er toch ook nog enkeIe met, soms wat verstopt in de moderne bebouwing, en het is te hopen dat ze het hoofd zullen kunnen blijven bieden aan de oprukkende modernisering, die in Voorburg onder de oude boerderijen al zovele slachtoffers heeft gemaakt. 
Een jubilerende historische vereniging en een landelijk laar van de Boerderij; datziin omstandigheden waaronder de tienjarige Historische Vereniging Voorburgzich niet onbetuigd kan laten. 
De redactie van haar tijdschrift heeft daarom breed uitgepakt en een flink aantal enthousiaste auteurs en medewerkers bereid gevonden iets bijzonders van deze aflevering te maken. Onze oude, ooit zo landelijk gelegen gemeente verdient toch niet minder? 
De redactie van Historisch Voorburg draagt deze aflevering op aan de nagedachtenis van Trudie Lepoutre, vanaf het eerste uur drijvende kracht achter het veelomvattende voorwerk voor deze uitgave, betreurde vriendin, redactiegenote en boerendochter. 

Bekijk dit boek online
 

De index van de eerste 5 jaargangen van ons tijdschrift Historisch Voorburg

Met verhalen over Een aards Paradijs en de middeleeuwse mystica Geertruyt van Oosten

Hoekenburg en Arentsburgh

Middenburg - Sonnenburgh

Vreugd en Rust

Voorburg en de letteren. Bijdragen van diverse auteurs over schrijvers en schrijfsters, die in Voorburg hebben geleefd, rondgewandeld of zijn schoolgegaan, er zijn geboren of gestorven of er korte of  langere tijd hebben verbleven

De dorpsjeugd en de dode

Een begraafplaats voor Voorburg

Het priestergraf van de St. Martinus.

Het wisselt wat wij aanschouwen

De kerken in Voorburg

Architecten

Dorpsschool aan de Vliet

Wat voert Voorburg in haar schild

De Kerklaan aan het water; een dorpsgezicht van Voorburg.

Marianne, een Oranjeprinses, trouw tot in de dood;
een grafsteen met een Voorburgs geheim;
een feestelijke intocht in Voorburg;
berichten van een verre reis;
Rusthof in 1848;
nieuwe, verdere en laatste berichten van een verre reis;
Rusthof te huur;
een aanslag op Rusthof;
Noordervliet in 1879;
Rusthof en Leeuwensteyn omstreeks 1879;
een onverdiend einde;
op mijn Rusthof wacht ik alleen.
 

Het Voorburghs Snoep-Reysje;
Annexatie, een continuing story?

…. En twee onbekende Engelse vliegeniers; wie zou ons willen doden; memoranda voor de bondgenoten; het zag wit van de parachutisten; ze waren al onderweg; de aanval; we will remember them.

Eau de Voorburg; melancholieën op een kostschool in een wereldt vol gevaer; heer Hubrechts recht.

Het spook van de annexatie; Voorburgs Verleden.

Constantijn Huygens en Voorburg;
Constantijn Huygens op Hofwijck, een hoveling als hovenier;
Hofwijck, de herschepping van het paradijs;
Hofwijck, een paradijs naar Gods beeld en gelijkenis;
Hofwijck, een paradijs als een hof des levens;
Hofwijck, een paradijs met een verborgen melodie;
Hofwijck, een paradijs met bomen;
Hofwijck, een paradijs van gastvrijheid, vermaak en bezinning;
Hofwijck, een paradijs met kwaadsprekers, aarzelingen en wijze levenslessen;
Hofwijck, een paradijs als hofdicht;
Hofwijck, een paradijs in Voorburg;
Hofwijck, een paradijs voor komende generaties;
Constantijn Huygens in Den Haag, een hoveling in de hofstad;
bijlage 1, notariële aankoopakten;
bijlage 2, fragment uit het testament van Constantijn Huygens.
 

Het hooglied van een watermolen; een vlieger gaat op; de molen in de kaart gekeken; molen De Vlieger in kort bestek; de Veen- en Binckhorstpolder; belevenissen van een molen; herinneringen aan een oude molen.

Werkgroep in actie; de willekeur van het lot; niet-Europeanen in Voorburg; Voorburgs verleden.

Wandelingen, logées en theevisites;

werkgroep Essesteijn zoekt…… ;

Jonkheer Henri van Sypesteyn en het oude hek van Hoekenburg;

het evenwicht tussen bewaren en vernieuwen;

Voorburgs verleden.

Strijd tussen valschermjagers en luchtinfanterie; zelfbescherming; Groot gezin in oorlogstijd; brandstofschaarste; de kolenkist; het leven van alledag in Voorburgs oorlogsjaren; fragmenten uit een oorlogsdagboek; Duitse bunkers in de Veen- en Binckhorstpolder; bevrijding in beeld; Voorburgse kinderuitzending naar Friesland; bombardement op het Bezuidenhout; eerste Tommies in Voorburg; 5 mei 1955: 10 jar bevrijding; verzetsmonument; toelichting op de tenttonstelling: 50 jaar vrijheid.

Het allereerste nummer van de reeks Historisch Voorburg

Geschiedenis hebben, geschiedenis maken; een regisseur van Voorburgs verleden; de Delftse ambachtsheren van Voorburg; ledenlijst; Voorburgs verleden.